Sümerler , Babiller, Hititler

Sümerler hakkında sizlere akılda kalıcı net bilgiler vermek istiyoruz. Dicle ile Fırat arasında kalan, verimli ülkeye Mezopotamya denir. Orta Asya’dan göçen Sümerler bu ülkenin güneyinde yerleştiler. (M. Ö. 4000). Kuvvetli bir devlet kurdular. Uygarlıkta çok ileri gittiler. Pişmiş tuğladan’güzel saraylar, tapınaklar yaptılar. Sümerler çiftçi idiler. El sanatlarında ileri idiler. Yaptıkları şeyleri komşularına satarlardı.
Sümerler bilgiye, güzel sanatlara önem verirlerdi.

sümerler

Güzel heykeller ve kabartmalar yaparlardı. Seneyi aylara bölmeyi: takvimi, çarpım cetvelini buldular. Çivi yazısını icat ettiler. Önemli kanunlar yaptılar. Kısacası bu devrin en ileri uygarlığını onlar kurdular. Sümerler ziggurat denilen büyük tapınaklar inşa ettiler.

Sümerler döneminde mi günümüzde mi yaşamak istersiniz? sorusuna sanata ilgisi olan kişilerin sümerler diye cevap verebileceği düşünülebilir. Bilime çok önem veren bir medeniyet olan sümerler in uygulamaları günümüzde halen geçerliliğini korumaktadır. Birçok dinin uygulamalarının ise Sümerlere dayandığı tarihçiler tarafından sıklıkla dile getirilmektedir.

Ziggurat

Aradan uzun yıllar geçti. Birtakım yabancı kavimler Sümerlere saldırdılar ve Sümerler devletini yıktılar.

Bu konuda ülkemizde büyük araştırmalar yapan Sümer kraliçesi olarak tanınan Muazzez İlmiye ÇIĞ ın kitapları iyi bir kaynaktır. Sümer tabletleri kullanarak yapılan araştırmaları yakından takip etmiş bir bilim insanıdır Muazzez ilmiye ÇIĞ.

BABİL VE ASUR DEVLETLERİ

Sümerlerden sonra Mezopotamyada kurulan en önemli devletlerden biri de Babil Kırallığıdır (M.Ö. 2000). Bu devletin en büyük kralı Hamurabi’dir. Hamurabi, Sümer kanunlarını , örnek alarak yeni kanunlar’yaptı. Babil şehrini kurdu. Bu devlet, ‘kuzey komşusu Asurlular tarafından’yıkıldı. . Asurlular, Mezopotamyanın kuzeyinde oturuyorlardı Savaşçıydılar. Güney komşuları Babil’i yendiler. Hititleri de yenerek Suriyeyî, DOğu Anadolu’yu ele geçirdiler.

Hititler

‘Orta Asya’dan göçeden Türklerden bir kısmı Anadolu’ya gelmişlerdi. Bunlar Orta Anadolu’da ‘Kızılırmak dolaylarında yerleştiler. Kendileriyle beraber gelenlerden bir kol da Ege Denizi’nden geçerek Girid’e gitti. !Burada yüksek bir uygarlık meydana getirdi. Buna Minas
uygarlığı denir. Bu uygarlık Akdeniz’in ilk ve en ileri bir uygarlığıdır.
Anadoluda kalan Türkler, ufak ufak beyliklerden ibaretti. Bu beylikler biraraya gelerek Hititler Devletini kurdular. Merkezleri Hatutaş şehri idi. Şimdi buraya Boğazköy deniliyor. Bu şehir tapınakları, sarayları ve etrafını çevreleyen kalın suru ile bu devrin önemli şehirlerinden biri idi.

Kadeş anlaşması

Hititler, daha sonra sınırlarını genişlettiler. Bütün Anadolu’ yu ele geçirdiler Büyük bir imparatorluk kurdular (M.Ö. 1400). Babile kadar akınlar yaptılar. Güney komşuları Mısırlılarla çetin savaşlara giriştiler.

Bu savaşların en önemlisi Kadeş Savaşıdır. Bu savaş sonunda iki devlet arasında Kadeş Barışı yapıldı. Bu barış dünyada iki devlet arasında yapılan ilk yazılı barıştır.

İMPARATORLUĞUN YIKILIŞI
Aradan uzun yıllar geçti. Balkanlardan gelen Firikler boğazlardan geçerek Batı Anadolu’ya yerleştiler. Firikya Devletini kurdular. Biraz kuvvetlenince de Hititler e saldırdılar. Bu saldırışlar yüzünden Hitit Devleti zayıfladı. Bundan faydalanan Asurlular tarafından yıkıldı.

Hititler yurtlarını çok severlerdi. Yurt sevgisini her şeyin üstünde tutarlardı.
Hititler birçok tanrılara taparlardı. En büyük tanrıları güneş tanrısı idi.
Hititler hem çivi yazısı, ‘hem de resim yazısı (Hiyeroglif) kullanırlardı. ‘Bu yazıları taş ve pişmiş tuğlalar üzerine yazarlardı. Bu devirden kalma birçok çivi yazılı tuğlalar lstanbul ve Ankara müzelerinde bulunmaktadır. Anadolu’da Hititlere ait birçok şehir kalıntıları vardır. Bu şehirlerde bulunmuş olan değerli sanat eserleri de müzelerimizde saklanmaktadır.

Hititler topraktan vazo, sürahi yapımında ileri durumdaydılar. Sümerler ve hititler ile ilgili kitapları kaynak yayınlarından okuyabilirsiniz.