Resimde ışık ve gölge

Işık ve gölge resimde her şey demektir. Bir ressam için en önemli şey, ışıktır. Eğer güneş, ay ya da sunî ışık olmasaydı, her şey karanlıkta kalır ve ‘hiç bir şey görünmezdi. Yalnız o değil, hiç birimiz göremezdik. Fakat ressam için ışık, bizim için olduğundan çok daha önemlidir. Çünkü resminin şöyle ya da böyle görünmesini ışık çok etkiler.

Işıkla birlikte gölgeyi de düşünmemiz gerekir, çünkü biri öbürünü ortaya çıkarır. Işıksız ve gölgesiz bir görünüş, çok yavan bir şey olurdu..

Bu görünüş içerisinde hiç bir şeyin yuvarlaklığı, biçimi, derinliği belli olmazdı. Binlerce yıl önce resim yapan ilk ressamlar ışığın bu etkisi hakkında hiç bir şey bilmiyorlardı. Onların resimlerine bakarsanız, dümdüz bir görüntüleri olduğunu görürsünüz. Bu resimlerde hareket ve hayat yoktur.

Yavaş yavaş ressamlar ışık ve gölgenin insan yüzlerine, eşyaya ve görünüşe nasıl bir canlılık verdiğini anlamaya başladılar.

Güneşten ya da bir lambadan gelen ışın demetleri bir şeyin üstü-ne vurduğu zaman çeşitli etkiler meydana getirir. Bu etkilerin ne olduğunu anlatabilmek için resimde ışığın büyük bir topa vuruşu gösterilmiştir. Gölgeli kısımlar bu etki hakkında kabaca bir fikir veriyor. lşığa dönük olan tarafta en parlak kısım, onun etrafında yarım ton denilen hafif gölgeli kısım, sonra da tam gölge geliyor. En ışıklı yere en uzak kısımda yine bir hafif ışıklı ton görülür ki, buna da yansıyan ışın adı verilir. Bu top elbette yere de bir gölge düşürür. Resimde yansıyan ışığın yerini bulmak çok önemlidir. Bu ‘hafif ışıklı yeri belirtmekle ressam, resmini yaptığı top, ağaç ya da bir binanın gerçekmiş gibi bir biçimde görünmesini sağlar. Resim yaparken güneş ışınlarının hangi yönden geldiğini dikkatle izlemek gerekir. Kapalı bir yerde resim yapıyorsanız ışığın ne yönden geldiğine de dikkat etmelisiniz.

Onun için, resim yapmaya başlamadan önce, resmini yapacağınız şey üzerine ışığın nasıl düşeceğini iyice zihninize yerleştirmeniz gerekir. Bu ışık yönünü resim bitinceye kadar hiç değiştirmemelisiniz..

Resimde ışık ve gölge tekniği

Işık ve gölge bir resimdeki bütün şeylerin biçimlerini etkiler. O şeylerin rengini de değiştirir. Resim yapmaya başlarken anlaşılması en güç şeylerden biri budur. Çoğu zaman gölgeleri yerli yerine koyabilirsiniz. Fakat bu gölgeyi koyu gri ya da siyaha yakın bir renkle belirtmeye kalkarsanız, bu çok yanlıştır. Bir gölge düşmesi demek, ‘bütün renklerin kaybolması demek değildir. Resim yaparken karşınızdaki şeylere dikkatle bakarsanız gölgede daha koyu renkleri göreceksiniz.

Büyük ressamların böyle bir görünüşün resmini nasıl yaptıklarını incelemek sizin için çok yararlı olur. Yüz yıl önce Fransa’da çalışan bazı ressamlar ışık ve rengi birdenbire bütün gerçekliğiyle görmeye başladılar. Bunlara Empresyonistler deniyordu.