Kan Dolaşımı sistemi ve damarlar

Kan, vücudumuzda kalbimiz ve damarlarımız sayesinde dolaşır. Dolaşım sistemi demek , Kan dolaşımı sistemi anlamına gelir.

Kan dolaşımı sistemi

Kan dolaşımı sistemi

Kalp bir elin yumruğu kadar iri, oyuk bir kastan yapılmıştır. Göğüs boşluğunda iki akciğer arasındadır. Ucuyla göğüse ve diyaframa dokunur.

Kan dolaşımı sistemi ana organı Kalp ikiye bölünmüştür. İki yarıda da ikişer boşluk vardır. Bu boşluklardan biri, yarı bölmenin üstünde, ikincisi de altındadır. Üst ve alt boşluklar bir delikle birbirlerine açılır. Bu delik tıpkı bir bisiklet pompası gibi çalışır’ Kalbin sol yarısı ile sağ yarısı da farklıdır. Çünkü kalbin sol yarısında kırmızı kan bulunur. ‘Bu kan, bol oksijenlidir, yani temiz kandır.

Kalbin sağında ise, bütün vücudu besledikten sonra, atıIacak şeyleri getirmiş olan kirli kan vardır. Bu kanın rengi siyahımsıdır. İçinde bol ölçüde karbondioksit gazı vardır. Kanın, içinde dolaştığı damarlar da çeşitlidir. Kanın kalpten çıktığı damarlar, temiz kan damarları (atardamarlar), kanı kalbe getiren damarlar da kirli kan damarları (toplardamarlar) dır. Bu iki çeşit damar, ayrıca ince damarlarla birbirlerine bağlıdır. Kan dolaşımı sisteminin tamamlanması için bu damarlara ihtiyaç vardır. Bunlara kılcal damarlar denir. Şimdi de bir elimizi açıp göğsümüzün soluna koyalım. Ne duyuyoruz?

Kalbimizin atışlarını duyuyoruz değil mi? Kalbimizdeki üst boşluklar, daha sonra da alt boşluklar kasılıp gevşemek suretiyle kanı atardamarlara doğru itmektedirler.

Kan damarları

Kalp her vuruşta, bir miktar kanı toplardamarlara iter. Esnek olan bu damarlar da genişleyerek kanın geçmesini kolaylaştırırlar.

Boynumuzdaki ya da bileğimizdeki bir damarı hafifçe sıkalım. Damarın atışını duyarız hemen. Damar da kalbin her atışında, kana yol vermek için genişlemektedir. Kan, damarlarla bütün vücuda yayılıp ciğerlerden aldığı oksijeni ve bağırsaklardan aldığı besinleri dağıtır. Bir yandan da karbondioksit gazıyla su gibi vücudun atacağı maddeleri toplcır. Bunu yaparken kanın rengi kırmızıyken koyulaşır. Kirli kan damarlarına ulaştığında kararmış ve kirli bir hal almıştır. Kirli kanı kalp akciğerlere yollar. Burada kan, ihtiyacı alan oksijeni olarak karbondioksit gazını bırakır. Böylece temizlenen kan yeniden kalbe döner. Kalpten de temiz kan damarlarıyla yeniden vücuda dağılır.

İşte kanın kalpten çıkıp bütün vücudu dolaştıktan sonra, tekrar kalbe gelmesi olayına büyük dolaşım, kalp ile akciğerler arasında olan kısa dolaşıma da küçük dolaşım denir.