Ezop masalları yazarı Ezop kimdir ?

Ezop , Ezop masalları ile ün salmış ünlü bir yunan masalcısıdır. Edebiyat tarihinde Ezop kadar üne kavuşmuş yazar azdır. Ezop’un hikâyeleri daha sonra Phedre tarafından taklit edilmiş ve çevrilmiş, La Fontaine tarafından yeniden ele alınmış ve birçok halk yazarı tarafından da adapte edilmiştir.

Konuşan hayvanların dramı eski Roma devrinden bu yana, bütün ilkokul çocuklarına konu olmuştur. Eski çağlardan.beri bütün çocuklar Latince ve eski Yunancayı, tilkinin kurnazlığını, aslanın kuvvetini, tavus kuşunun gururunu, karıncanın ileri görüşünü anlatan basit ve kısa cümleli hikayeleri üstünde çalışarak öğrenmişlerdir.

Ezop

Batı edebiyatındaki bu ilk masallar önceleri tamamen Ezop’a mal edilmiş; fakat bu masalların sonraları Ezop’a ıait olup olmadığı hakkında birtakım şüpheler belirmiştir. Bugün ise, bu masalları ilk yazanın Ezop olduğu bilinen bir gerçektir. Yunan tarihçilerinden Herodot (M.Ö. .V. yüzyıl) eserlerinde Ezop masalları konusundan uzun uzun söz eder. Fakat Ezop da Homeros gibi halk tarafından yaratılmış bir hayali kahraman olabilir. Belki de değişik devirlerde, adsız yazarlar tarafından yazılmış türlü maşallahın tümü Ezop’a mal edilmiştir.

Ezop’ un M.Ö. Vl. yüzyılda Anadolu’da doğduğu (bazı tarihçilere göre M. Ö. 564 ve 561 yılları arasında öldüğü), bir süre Samoslu bir filozofun yanında esir olarak yaşadığı söylenir. Fakat Ezop son derece bilgili, ağırbaşlı, hoş sohbet bir esir olduğundan ve açıklamak istediği bir fikri, daima ufak masallarla ve benzetmelerle süslediğinden kısa zamanda büyük bir üne kavuşmuştur. Masallarını bizzat kendisi kaleme almamıştır; fakat  daha sonraları bu masallar halk arasında atas sözleri ve efsaneler gibi ağızdan ağıza dolaşarak yayılmıştır.

Ezop’un Hayatı

M.Ö. V. ve Vl. yüzyılda adı bilinmeyen bir yazar Ezop’un hayatını kaleme almış, daha sonra, İskenderiyeli şairler önce nesir, sonra da nazım şeklinde bu masalları yazmışlardır. « Ezop’un Hayatı » adlı eser, ünlü Yunan masalcısı hakkında yazılan ilk eserdir. Fakat kitabın bazı bölümleri emin olmayan birtakım kaynaklardan alındığından, her söylenene inanmamak gerekir. Her şeye rağmen Antik tarihçiler bu biyografiye inanmış ve sadık kalmışlardır. Örneğin Aristofanes  “Arılar”  adlı eserinde Ezop’un ölümünü kitaptakinin aynı olarak alır. “Kabak biçiminde uzayan başı, kavun gibi dilimlere ayrılmıştı. Geniş bir burnu, kısa ve biçimsiz bir boynu, sarkık ve kalın dudakları vardı…” Tasvir bu şekilde Ezop’un dış görünüşünü yererek devam eder. Hatta, kitabın bir yerinde Ezop’un Habeşistanlı, dolayısıyla da Arap olduğu söylenir.

Yine bu kitapta bu derece çirkin, aynı zamanda da kekeme bir esirin hizmetinden büyük faydalar beklenemeyeceği, daha sonra da Ezop’un köylülere esir olduğu ve tarla işlerinde çalıştırıldığı ileri sürülür. Söylentilere göre, Ezop, birgün av Tanrıçası Diyana’nın adamlarına su vermiş, bu sayede dili çözülerek rahatlıkla konuşmaya başlamıştır. Daha sonraları efendisi tarafından bir esir tüccarına satılmış, buradan da Samoslu filozofun hizmetine girmiştir (Bu olay. Herodot tarafından da doğrulanır). Bu süre içinde, sık sık efendisiyle tartışmış, bazen anı ve ilginç cevaplar vererek onu şaşırtmış ve efendisinin fikirlerini, onun karmaşık ifade tarzı yerine, kendi sade ve sarih diliyle nakletmiştir. Hatta bir gün, efendisinin, ” bir mercimek pişir”  lafı üzerine, efendisi çoğul yerine tekil kullandı diye bir tek mercimek pişirmiştir.

Ezop nasıl öldü ?

Ezop, aynı zamanda zeki ve ileri görüşlü bir adamdır. Birgün gelecek hakkında bilgi verirken, Lidya kralı Krezüs’ün yüzünden Samos adasına büyük felaketler geleceğini söylemiş, bu olay kısa zamanda gerçekleşince de, o çirkin esir, bütün ada halkının saygı ve sevgisini kazanmış ve elçi olarak Krezüs’e gönderilmiştir. Orada Krezüs’le sıkı bir dostluk kurmayı başarmış ve Samos halkının bağımsızlığını elde etmiştir.

Samos’a dönünce efendisi tarafından azledilmiş, Doğu ülkelerinden birinde yerleşerek kısa zamanda büyük bir üne kavuşmuştur. Daha sonra Babil kralının yöneticisi olmuş, evlenmiş ve Ennos adlı bir çocuğu evlât edinmiştir. Fakat Ennos, EZOp’un ününü kıskanarak birçok iftiralar atmış ve kralla arasını açmıştır. Böylece Ezop ölüme mahkum edilmiş; fakat bir dostu tarafından kaçırılarak mezarda saklanmıştır.

Bu arada kralın Ezop’ a ihtiyacı olmuş ve yerini başka birisinin dolduramayacağını anlayarak fikrini değiştirmiştir

Ezop tekrar kralın hizmetine girerek Mısır kralının kurduğu bir tuzağa karşı plan hazırlamıştır. Uzun süre sonra da Yunanistan’a gelerek Delf şehrini ziyaret etmiştir. İleride de, güzel söz söylemiş olmanın cezası olarak yine burada öldürülecektir.

Gerçekten de, Delf şehri halkını, ziyarete gelen hacıların parasını yemekle itham etmiş, bu yüzden onların nefretini kazanmıştır. Şehir halkı Ezop’a bir tuzak hazırlamıştır. Birgün tapınağa girdiğinde, çantasına gizlice bir altın vazo konmuş, Ezop dışarı çıkarken kendisinin hırsız olduğu ve kutsal bir eşya çaldığı ileri sürülmüştür. Ezop bunlara cevap olarak; Tilki ve Kartal, Kurbağa ve Sıçan adlı masallarını anlatmıştır.

Bunun üzerine Ezop, kutsal eşya çalma suçundan dolayı uçuruma itilerek öldürülmüştür. O günden sonra Delf şehrinde büyük bir veba salgını başlamış ve bu hastalığın, Tanrıların Delf şehri halkına cezası olduğu sanılmıştır. Ancak, şehir halkı Ezop adına bir anıt diktiği zaman. veba salgını geçmiştir.

Ezop masalları

Ezop‘ un ilk masal (Fabl) yayını, biyografisinin arkasına eklenmiştir. Daha sonraları M.Ö. lV. yüzyılda gramerci Babriyus 123 masalı kapsayan eksiksiz bir derleme yayımlamıştır.

Bu ilk Ezop masalları na daha sonraları yazarı bilinmeyen başka masallar da eklenmiştir. Bu yazarların çoğu Ezop’un üslübunu taklit etmişlerdir. Böylece toplam olarak 400 masal Ezop’a mal edilir. Bunların birçoğu gerçekten ona aittir; fakat bazılarının da adı bilinmeyen başka yazarların sanılmaktadır. Birçok kitapta bulunan ezop masalları adı altında satılan her masal ezop a ait değildir.

Ezop masalları çoğunlukla kısa, fakat özlüdür. Cezaevinde bulunduğu sıralarda Sokrates bu masalları manzum yazmaya çalışmış, La Fontain’de aynı çabayı göstermiştir.

Ezop masalları hangileridir?

Ezop masalları

En çok bilinen Ezop masalları arasında Ağustos böceği ile karınca masalı ilk sırayı almaktadır.

• Ağustos Böceği ile Karınca
• Karga ile Tilki
• Kurt ile Kuzu
• Kurt ile Köpek

Nazım Hikmet, Orhan Veli Kanık, Nurullah Ataç, Sabahattin Eyüboğlu, Ülkü Tamer, Olcay Göçmen, Türkan Uzel gibi Türk yazarlar Ezop masallarını Türkçeye çevirerek farklı üsluplarla okuyucularına sunmuşlardır.